Kursk

 28 czerwca 1942 roku Niemcy rozpoczęli operację "Blau", w której Grupa Armii "B" miała uderzyć na północ w kierunku Stalingradu a Grupa Armii "A" miała osiągnąć Kaukaz. Hitler pełen optymizmu wyznaczył cele dla Werhmahtu uznając, iż zdobycie Kaukazu dałoby Niemcom dostęp do roponośnych pól a Stalingradu osłabiłoby poważnie ZSRR. W Stalingardzie produkowano 25% całej produkcji czołgów i innych pojazdów pancernych. Jednakże Blitzkrieg, świetnie spisujący się w Europie Zachodniej, na Wschodzie poniósł fiasko i pojawiła się groźba, że Grupa Armii "B" nie zdąży wykonać zadania przed nadejściem zimy. Obrona radziecka była zaciekła. W bitwie o Stalingrad brały udział wszystkie formacje frontowe jednakże w niewielkich grupach, na tyle na ile pozwalały warunki walk ulicznych. Walczono o każdy metr ziemi, o każdą ulicę, dom a niejednokrotnie o piętra. Powrócił styl walki okopowej przy czym pas ziemi niczyjej wyznaczały niejednokrotnie przecinające się uliczki. Żołnierze von Paulusa nie mieli szansy na wygranie "Rattenkrieg" ("Wojna szczurów") gdzie ruchliwość i przewaga taktyczna Niemców nie miała znaczenia. Von Paulus sugerował wycofanie się na tzw. linię zimową za Donem, ale Hitler był nieustępliwy. Tymczasem Marszałek Gieorgij Żukow, koordynujący działania radzieckich Frontów, wyznaczył datę potężnego kotrataku swoich wojsk. 9 listopada 1942 roku Armia Czerwona uderzyła w skrzydło Grupy Armii "B" z łatwością je rozbijając i już 23 listopada wojska von Paulusa zostały zamknięte w kotle. Niemcy borykali się z brakami amunicji i żywności.  Luftwaffe próbowała otworzyć korytarz powietrzny, ale zaopatrzenie docierało w 10% minimalnego zapotrzebowania a wojska radzieckie ciągle atakowały. 31 stycznia 1943 roku feldmarszałek von Paulus (mianowany na ten stopień dzień wcześniej) poddał swoją armię żołnierzom radzieckim. Równolegle Grupa Armii "A", walcząca na Kaukazie, na początku 1943 roku została odcięta przez nadciągające z północy oddziały Armii Czerwonej. Na Froncie Wschodnim zawisła groźba zagłady dla armii niemieckich. Sytuację mogło uratować jedynie mocne zwycięstwo potężnie wzmocnionych oddziałów na Obwodzie Kurskim, do którego zaczęto przygotowywać silne jednostki pancerne

 Niemcy przewidywali uderzenie 9 Armii generała Modela i feldmarszałka Mansteina na Obwodzie Kurskim z dwóch stron: północnej i południowej. Przygotowane do ataku siły były bardzo silne, w dyspozycji dowództwa pozostawały elitarne jednostki pancerne SS Liebstandarte Adolf Hitler, Das Reich, Wiking, Totenkopf oraz Grossdeutschland wyposażone w ciężkie czołgi Tygrysy oraz po raz pierwszy użyte w kampanii najnowsze czołgi średnie Pantery . Rozpoczęcie operacji zaplanowano na dzień 5 lipca 1943 roku o godzinie 3.oo rano, ale doskonale prosperujący wywiad radziecki przekazał informacje o ataku i wojska marszałka Żukowa rozpoczęły ostrzał artyleryjski pozycji niemieckich o godzinie 2.4o wprowadzając w ich szeregi spore zamieszanie. Zaskoczone oddziały niemieckie rozpoczęły swoje natarcie dopiero w półtorej godziny po wyznaczonym terminie od razu dostając się w zabójczy ogień rakietowy i artyleryjski. Nadto na wprost ich marszruty rozciągały się pola minowe naszpikowane nieprawdopodobną ilością materiałów wybuchowych. (na 1 km2 przypadało prawie 5 000 min). Natarcie niemieckie zostało powstrzymane, którzy w ciągu kilku dni stracili połowę swoich czołgów. 11 lipca oddziały niemieckie przekroczyły rzekę Psioł, która była ostatnią naturalną przeszkodą linii obrony Obwodu Kurskiego i rozpoczął się ostatni etap bitwy.12 lipca 1943 roku ruszyły do ataku radzieckie jednostki pancerne w pobliżu miasta Prochorowka. Do walki przeciwko niemieckim najeźdźcom rzucono ok. 900 czołgów przeciwko porównywalnej sile niemieckich oddziałów pancernych. Walka toczyła się na obszarze około 5 km 2, na których spotkało się ponad 1 500 czołgów walcząc zażarcie jeden z drugim. Odległości strzałów wynosiły chwilami wręcz metry więc przewaga Niemców (ogień z dużej odległości) została zminimalizowana. Bardziej ruchliwe T-34 okrążały niemieckie maszyny i rozbijały je uderzeniami w słabe punkty. Zdarzały się wypadki taranowania niemieckich wozów przez jednostki radzieckie. Największa bitwa pancerna trwała ponad 8 godzin, w wyniku której obydwie strony poniosły straty w wysokości połowy swoich stanów pancernych, ale o ile straty radzieckie były łatwe do odrobienia to dla Niemców strata ta była niepowetowana. 15 lipca 1943 roku radziecki kontratak z północy zmusił żołnierz Mainstaina do odwrotu ze zdobytych terenów do bazy wypadowej z dnia rozpoczęcia ofensywy. Armia Czerwona szykowała potężne kontruderzenie.

    3 sierpnia 1943 roku rozpoczęła się radziecka kontrofensywa na Obwodzie Kurskim odrzucając w przeciągu zaledwie kilku dni wojska niemieckie o kilkadziesiąt kilometrów, a wojska Frontu Woroneskiego oskrzydliły Charków, który poddał się świtem 23 sierpnia. Po raz pierwszy w tej wojnie oddano salwę na część zwycięstwa nad niepokonanym dotychczas najeźdźcą. Inicjatywę na Froncie w całości przejęły wojska radzieckie. Wehrmacht nie posiadał wystarczającej ilości żołnierzy oraz broni pancernej aby móc w jakikolwiek sposób powstrzymywać gwałtowne uderzenia wojsk radzieckich, których ataki przybrały na sile. Nadto w sposób znaczący ożywiła się partyzantka radziecka destabilizująca regularność dostaw zaopatrzenia.

    I tak największa bitwa pancerna stała się punktem zwrotnym w historii II Wojny Światowej. Od tego czasu wojska niemieckie pozostawały w nieustannym odwrocie aż do momentu kapitulacji w 1945 roku.