ORP Orzeł

Kierownictwo Marynarki Wojennej w roku 1933 podjęło decyzję o zwiększeniu liczby okrętów podwodnych. Nowe okręty miały być większe, szybsze o silnym uzbrojeniu torpedowym -- czyli miały spełniać warunki, których polski przemysł stoczniowy nie był wstanie zapewnić, a to z racji m.in. braku odpowiednich maszyn i fachowców. Tak jak w przypadku okrętów typu "Wilk", konkurs na nowe jednostki rozpisano pośród francuskich stoczni.
Do konkursu stanęło pięć firm: Chantiers et Ateliers de la Loire w Nantes, Chantiers de la Gironde w Bordeaux, Campagnie Schneider w Chalons i Forges et Chantiers de la Mediterrane w La Seyne.
Powołana do rozpatrzenia wniosków trzy osobowa komisja pod przewodnictwem kmdr por. inż. Aleksandra Rylke wybrała ofertę Chantiers et Ateliers de la Loire sygnowaną przez Simonota, znanego i cenionego francuskiego konstruktora okrętów podwodnych. Rychło okazało się, iż Simonot nic nie miał wspólnego z tzw. "Projektem Simonot", a dane techniczne dotyczące elementów okrętu zostały zafałszowane. Dalsze zagłębianie się w dokumentację techniczną wykazało niewykonalność pewnych części okrętu. Wybuchł skandal, którego wynikiem było zerwanie rozmów ze stocznią i odrzucenie ofert pozostałych firm.
Mimo afery i w związku z tym cofnięcia kredytów Kierownictwu Marynarki Wojennej przez Ministerstwo Spraw Wojskowych postanowień co do budowy okrętów nie porzucono -- jedynie zostały przesunięte w czasie. Powrócono do nich dopiero w 1935 r. Nową wersję warunków, przy której uwzględniono uwagi dotychczasowych dowódców okrętów klasy "Wilk", opracowali kmdr por. inż. Stanisław Kamieński i inż. Andrzej Potyrała.
W odpowiedzi na rozpisany przetarg, w którym pominięto wszystkie stocznie francuskie, nadeszło mnóstwo propozycji, m.in. z USA, Włoch, Holandii, Wlk. Brytanii i Szwecji. Z powodu zbyt dużej odległości odpadły propozycje stoczni amerykańskich i włoskich; zbyt duże koszty przekreśliły również oferty angielskie. Z pozostałych dwóch wybrano ofertę holenderską.

29 stycznia 1936 r. podpisano w Hadze umowę na budowę dwóch torpedowych okrętów podwodnych, w imieniu Rządu RP dokument podpisał szef Kierownictwa Marynarki Wojennej kontradm. Jerzy Świrski, a w imieniu Zjednoczenia Stoczni Holenderskich dyrektor firmy Koninklijke Maatschappij "De Schelde" inż. H.C. Wesseling. Według umowy pierwszy okręt budowany miał być w stoczni N.V. Koninklijke Maatschappij "De Schelde" we Vlissingen, a drugi w Rotterdamsche Droogdok Maatschappij w Rotterdamie.

W dniu 15 stycznia 1938 r. na uroczystość wodowania pierwszego okrętu przybyła liczna delegacja składająca się z przedstawicieli Polski i Holandii, wśród której znalazły się takie osoby jak Wacław Babiński -- poseł i przedstawiciel Rządu RP, kontradm. J. Świrski -- szef Kierownictwa Marynarki Wojennej, gen. Stanisław Kwaśniewski -- przedstawiciel Zarządu Głównego Ligi Morskiej i Kolonialnej oraz wiceadm. Furstner -- szef sztabu holenderskiej marynarki wojennej, i wiceadm. Vos -- szef służby zaopatrzenia marynarki. Zgodnie z rozkazem ministra spraw wojskowych okręt otrzymał nazwę "Orzeł".
Po przeprowadzeniu odpowiednich testów, 2 lutego w basenie stoczni odbyło się uroczyste przekazanie okrętu ORP "Orzeł" polskim władzom wojskowym. Dwa dni później okręt ruszył do Gdyni, gdzie dotarł 7 lutego.
17 października 1938 r. wodowany został drugi okręt, któremu nadano nazwę "Sęp". Z powodu opóźnień w pracach wykończeniowych -- podejrzewano, że stoją za tym Niemcy -- ORP "Sęp" wypłynął na morze dopiero 2 stycznia 1939 r., a następnie został poddany badaniom technicznym przewidzianymi w umowie. Za sprawą coraz gorszych stosunków polsko-niemieckich i obawy o nagły wybuch wojny Komisja Odbiorcza wydała załodze okrętu (składającej się już w większości z Polaków) rozkaz opuszczenia Holandii i udania się do Polski.
2 kwietnia 1939 r. w bazie Horten, po udanym odbyciu prób zanurzenia głębokościowego, kmdr ppor. Władysław Salamon przejął dowództwo na okrętem. 16 kwietnia na redę bazy Horten przybył ORP "Burza" mający za zadanie eskortowanie "Sępa". O godz. 10.10 opuszczono holenderską, a wciągnięto polską banderę wojenną. 18 kwietnia 1939 r. oba okręty przybyły do portu w Gdyni.

ORP "Orzeł" na wodach Morza Bałtyckiego.

*   Z powodu pewnego mankamentu ORP "Orzeł" osiągał jedynie 19-19,4 w.