Treblinka
Karny Obóz Pracy.
Powstał latem 1941 roku przy istniejącej tutaj kopalni żwiru. Otoczony był
ogrodzeniem z drutu kolczastego. W obozie osadzeni byli zarówno Polacy, jak i
Żydzi, głównie mieszkańcy dystryktu warszawskiego.Pobyt w obozie kończył się
przeważnie śmiercią lub przewiezieniem więźnia do obozu koncentracyjnego. W
obozie przebywało jednorazowo około 1000-1200 więźniów. Bez przerwy trwała ich
rotacja. Więźniowie pracowali w kopalni żwiru i na stacji kolejowej w Małkini
przy ładowaniu wagonów. Więźniowie - Żydzi zatrudniani byli przy budowie obozu
zagłady, wszyscy w warunkach głodu i terroru. Przez obóz pracy w Treblince
przeszło ponad 20 000 więźniów, z których połowa zmarła z wycieńczenia
głodowego, wskutek tortur lub została rozstrzelana. Obóz został zlikwidowany w
końcu lipca 1944 roku, w momencie zbliżania się Armii Radzieckiej.
Obóz Zagłady.
Wybudowany został w połowie 1942 roku w pobliżu istniejącego już karnego obozu
pracy.
Otoczony był ogrodzeniem i zasiekami z drutu kolczastego, wzdłuż których stały
wieże strażnicze. Zasadniczą część obozu stanowiły dwa budynki, w których
łącznie mieściło się 13 komór gazowych. Uśmiercano w nich jednorazowo przeszło
2000 ludzi. Śmierć na skutek uduszenia gazami spalinowymi następowała w ciągu
10-15 minut. Zwłoki ofiar początkowo zakopywano, a później palono na wielkich
rusztach, na wolnym powietrzu. Popioły mieszano z piaskiem i na miejscu
zakopywano. Akcja zagłady prowadzona była w szybkim tempie. Cały proces
zgładzenia jednego transportu od chwili jego przybycia na rampę kolejową w
obozie, do chwili usunięcia zwłok z komór gazowych trwał około 2 godzin.
Treblinka zasłynęła wśród hitlerowców jako wzór organizacji obozu zagłady. Była
to prawdziwa fabryka śmierci. Dnia 2 sierpnia 1943 roku w obozie zagłady w
Treblince wybuchło zbrojne powstanie, w czasie którego uszło z życiem kilkunastu
więźniów. Po buncie obóz zaczęto likwidować, a w listopadzie 1943 roku już nie
istniał. W krótkim stosunkowo czasie swojej działalności pochłonął około 800 000
ofiar ludności żydowskiej z Polski, Austrii, Belgii, Bułgarii, Czechosłowacji,
Francji, Grecji, Jugosławii, Niemiec i Związku Radzieckiego.